path: root/site/resources.pl.md

---
title: Materiały
x-toc-enable: true
...

Historia
========

Wbrew powszechnemu mniemaniu, osoby transpłciowe istniały przez
cały okres ludzkiej historii. Jesteśmy grupą pozbawioną właściwej
reprezentacji i uznania, więc przez większość czasu byliśmy/byłyśmy
igorowani/e.

Mimo tego, osoby trans znalazły się na kartach historii wielu kultur.

Historia powszechna
-------------------

Wikipedia posiada stronę w krótki sposób dokumentującą historię
transpłciowości w różnych krajch świata: <https://en.wikipedia.org/wiki/LGBT_history>

Ten artykuł dotyczy w szczególności historii transpłciowości
(ten powyżej ogółem opisuję historię osób LGBT ogółem):
<https://en.wikipedia.org/wiki/Transgender_history>

Articles
========

Detransition, Desistance and Disinformation: understanding transgender children
--------------------------------------------------------------------------------
(Detranzycja, opór i dezinformacja: Poradnik rozumienia dzieci transpłciowych)

<https://medium.com/@juliaserano/detransition-desistance-and-disinformation-a-guide-for-understanding-transgender-children-993b7342946e#.v45xd2rpd>

Artykuł Julii Serano, autorki *Whipping Girl* (również polecamy przeczytać) obala
typowe błędne założenia, wysnuwane na temat osób, które *detranzycjonują*.
Bardzo mała liczba transpłciowych ludzi (poniżej około 2%) odwraca swoją tranzycję
z wielu różnych powodów, co często wykorzystują gatekeeperzy, w celu
usprawiedliwienia ograniczania dostępu do usług medycznych osobom transpłciowym.

Jest to bardzo dobry artykuł (choć nie tak długi jak Whipping Girl),
który omawia historię modelu gatekeepingowego w służbie zdrowia osób trans
(który istnieje do dziś) oraz terapii konwersyjnych, bądź
*terapii naprawczej płci*, które gatekeeperzy stosowali na dzieciach
(co nadal ma miejsce w niektórych krajach), próbując zmusić je
do życia jako osoby cispłciowe.

Naprawdę warto to przeczytać. 

A study on the history of gender-segregated bathrooms
-----------------------------------------------------
(Praca na temat historii segregacji płciowej toalet)

<https://www.buzzfeed.com/shannonkeating/gender-segregated-bathrooms-have-a-long-ugly-history?utm_term=.xaB9Klypv#.tu1eWGO6q>
- warto zobaczyć.

One gene keeps Mickey from turning into Minnie
----------------------------------------------
(Jeden gen powstrzymuje myszkę Miki przed zmianą w Minnie)

<http://blogs.discovermagazine.com/notrocketscience/2011/07/20/one-gene-keeps-mickey-from-turning-into-minnie/#.WI5CpYiYFdh>

Artykuł o tym, jak inżynieria genetyczna mogłaby być wykorzystywana zamiast HZT
w przyszłości. Jest to nadal w fazie eksperymentów.

Resource for transgender children in schools (UK)
-------------------------------------------------
(Materiały dla dzieci transpłciowych w szkołach (Wielka Brytania)

<http://uktrans.info/70-topic-overviews/328-resources-for-schools)>

Przydatne materiały dla dzieci (mieszkańców Wielkiej Brytani).

We've been around: a history of trans people
--------------------------------------------
(Zawsze tu byliśmy: historia osób trans)

Seria filmów o transpłciowych osobach w historii:
<http://www.wevebeenaround.com/seriesoverview/> - jeśli pojawią się
obostrzenia regionalne, użyj Tor Browse Bundle aby
wyświetlić stronę; za pomocą skrótu Ctrl+Shift+L zmieniaj trasy sieci tor,
zanim uda ci się wyświetlić film. Witryna działa dobrze, jeśli
twoja przyglądarka zdaje się łączyć z Ameryki Północnej.

Trans Expression in Ancient Times
---------------------------------
(Tożsamość trans w starożytności)

Zbiór artykułów o życiu osób transpłciowych w dawnych kulturach.

<http://bilerico.lgbtqnation.com/2008/02/transgender_history_trans_expression_in.php>

Having sex with trans woman, and not being an asshole about it
---------------------------------------------------------------------
(Seks z transpłciową kobietą i jak nie być dupkiem (PORADNIK))

Transpłciowe kobiety często są fetyszyzowane, zwłaszcza w mediach
pornograficznych. Temat ten często owiany jest dozą transfobii.
Ten artykuł próbuje odwrócić niektóre szkody, dostarczając informacji
o tym jak być dobrym człowiekiem, który traktuje innych, także transpłciowe
kobiety, z szacunkiem, na który zasługują.

<http://early2bed.com/2014/02/05/trans-women-sex-awesome/> - ten artykuł
pokazuje czego nie robić, uprawiajac seks z transpłciową kobietą

LGBT youth list of transgender resources
----------------------------------------
(Lista materiałów młodzieży LGBT)

<http://the-lgbt-youth-blog.tumblr.com/post/134500769289/trans-resources-please-signal-boost>

Feminism 101: A Crash Course
----------------------------
(Feminizm krok po kroku: Intensywny kurs)

<http://everydayfeminism.com/2016/02/feminism-101-a-crash-course/>

Film wyjaśniający kluczowe założenia feminizmu.

[Geek feminism](http://geekfeminism.wikia.com/wiki/Intersectionality)
także posiada artykuł o intersekcjonalności, który został krótko poruszony
w tym filmie. Bardziej szczegółowa historia zawarta jest na [tej
stronie z Wikipedii](https://pl.wikipedia.org/wiki/Intersekcjonalność) -
oraz [tym
artykule](https://medium.com/athena-talks/my-feminism-will-be-capitalist-appropriative-and-bullshit-merchandise-d1064490d8fb#.620m40soc)
- i [także
tym](http://www.nerdyfeminist.com/2012/11/intersectionalism-101.html)

Not Your Mom's Trans 101
------------------------
(Przewodnik po transpłciowości nie dla twojej mamy)

<http://www.tranarchism.com/2010/11/26/not-your-moms-trans-101/>

Wspaniała polemika z binaryzmem płciowym, wyjaśniająca dlaczego
tożsamości płciowej nie można rozdzielić na dwa. 

Video explaining 3 reasons why non-binary people exist
------------------------------------------------------
(Wideo wyjaśniające 3 powody, dla który niebinarne osoby istnieją)

<http://everydayfeminism.com/2016/11/recognizing-non-binary-people/>

Bardzo dobry film.

Video explaining what intersex means
------------------------------------
(Wideo wyjaśniające, dlaczego płci biologicznych nie ma tylko dwóch. Wyjaśnia, czym jest interseksualność)

<http://everydayfeminism.com/2016/06/science-doesnt-support-sex-binary/>

Również ciekawy film. To po prostu nie prawda, że płeć biologiczna może być
tylko męska i żeńska; osoby interseksualne także istnieją. Lekarze wybierają
czyjąś płeć tylko na podstawie genitaliów.

Te artykuły także są warte uwagi (na temat przypadków interseksualności):

-   <http://skepchick.org/2011/12/bilaterally-gynandromorphic-chickens-and-why-im-not-scientifically-male/>
-   <https://www.autostraddle.com/its-time-for-people-to-stop-using-the-social-construct-of-biological-sex-to-defend-their-transmisogyny-240284/>

Ten tekst stara się odkryć statystykę, stojącą za liczbą osób interseksualnych
w społeczności:
<http://intersexroadshow.blogspot.co.uk/2012/03/how-common-is-intersex-status.html>

Difference between bisexual and pansexual
-----------------------------------------
(Różnica między biseksualnością a panseksualnością)

<https://radicalbi.wordpress.com/2011/10/17/some-differences-and-similarities-between-bisexuality-and-pansexuality/>

Większość osób używa te terminy zamiennie, jednak są w nich różnice.

stuff pansexuals need to know
-----------------------------
(Rzeczy, które osoby panseksualne muszą wiedzieć)

<https://rainbowgenderpunk.wordpress.com/2012/02/05/stuff-pansexuals-need-to-know/>

Warto przeczytać także powyższy artykuł, również związany z różnicą pomiędzy "pan" a "bi".

Ace/Aro (asexual/aromantic)
---------------------------
(Ace/Aro (aseksualy/aromantyczny))

[Difference between aromantic and
asexual](http://everydayfeminism.com/2016/09/asexual-and-aromantic-matter/)

[Under the Ace Umbrella: Demisexuality and
Gray-asexuality](http://www.asexualityarchive.com/tag/ace-spectrum/)

Census study of third gender citizens in India
----------------------------------------------
(Praca nad statystykami obywateli trzeciej płci w Indiach)

<http://timesofindia.indiatimes.com/india/First-count-of-third-gender-in-census-4-9-lakh/articleshow/35741613.cms>


Inne grupy wsparcia
===================

Ta lista nie jest w żadnym wypadku kompletna.

Dla wszystkich
==============

Poprawa samooceny
-----------------

Wiele osób transpłciowych ma bardzo niską samoocenę, zwłaszcza tych,
którzy nie rozpoczęli jeszcze tranzycji lub tych, podejmujących
pierwsze kroki, przede wszystkim, gdy występuje u nich silna dysforia.
Mogą oni czuć nienawiść do siebie, uważać się za niewartościowych,
niewartych podejmowania decyzji czy dbania o siebie. 
Często brakuje im też pewności siebie.


Brytyjska organizacja charytatywna *Mind* posiada na swojej stronie poradnik
[how to increase your
self-esteem](http://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/self-esteem/#.WCrjkrN9Knw)

Edukacja seksualna dla trans kobiet
<http://librarypdf.catie.ca/PDF/ATI-20000s/26424.pdf>

Edukacja seksualna dla trans kobiet, skupiona na mieszkańcach Wielkiej Brytanii
<http://www.tht.org.uk/~/media/4653aa766e3f4c1286fc515f17146f32.ashx>

Edukacja seksualna dla trans mężczyzn, skupiona na mieszkańcach Wielkiej Brytanii
<http://www.tht.org.uk/~/media/8F7D70D8C3B643109351E3D9A633529A.ashx>

Edukacja seksualna dla transpłciowych gejów (trans mężczyzn zainteresowanych mężczyznami)
<http://librarypdf.catie.ca/PDF/ATI-20000s/24654.pdf>

Edukacja seksualna dla transpłciowej młodzieży
<http://cdn0.genderedintelligence.co.uk/2012/11/17/17-14-04-GI-sexual-health-booklet.pdf>

Edukacja seksualna dla osób transpłciowych, obejmująca osoby niebinarne (nazywane tam „nonkonformistami płciowymi”)
<http://www.academia.edu/3541149/Sexual_Health_for_Transgender_and_Gender_Non-Conforming_People>

FTM Sex Talk (pytania i odpowiedzi o trans mężczyznach)
<http://ftmsextalk.tumblr.com/>

Interesujący blog osoby interseksualnej, której przypisana została płeć męska, a wychowywana była 
jako kobieta, zanim podjęła tranzycję 
<http://intersexroadshow.blogspot.co.uk/>

Open Source Gender Codes
------------------------

Projekt mający na celu nauczanie ludzi o możliwościach domowego
syntetyzowania leków HTZ.

Nonbinary.org
-------------

Jest to strona (niezwiązana z TransChat) zawierająca informacje i wsparcie
poświęcone wyłącznie osobom niebinarnym.

Zobacz [Nonbinary wiki](https://nonbinary.miraheze.org/wiki/Main_Page)

Wiadomości związane z transpłciowością na Pink News
---------------------------------------------------

Zobacz <https://www.pinknews.co.uk/topic/transgender/>

Kanały na YouTube (trans kobiety) {#yt-mtf}
---------------------------------

Kanały YouTube'owe tworzone przez transpłciowe kobiety, dokumentujące ich przeżycia.
Niektóre z zawartych tam filmików mogą okazać się przydatne.

[Jessica Tiffany's
vlog](https://www.youtube.com/user/cuteypietiffany/videos/)
(posiada również filmy na temat dbania o siebie po waginoplastyce. warto zobaczyć.)

[Violet's vlog](https://www.youtube.com/user/violet4151/videos)
(pełno użytecznych informacji i dobry poradnik na temat *tuckingu*)

Unia Europejska
r==============

TGEU
----

Strona zwiadomościami na temat problemów osób transpłciowych w Unii Europejskiej,
a także całej Europie.

Zobacz <http://tgeu.org/>

Stany Zjednoczone
=================

Casa Ruby (Washington DC)
-------------------------

Zapewnia schronienie/pomoc mieszkaniową dla osób transpłciowych
mieszkających w okolicach Waszyngtonu (D.C.).

Zobacz [casaruby.org](http://www.casaruby.org/)

Irlandia
========

Transgender Equality Network Ireland
------------------------------------

Transgender Equality Network Ireland (TENI) ma na celu poprawę warunków
życia, poszerzenia praw i zapewnienia równości osób trans, a także
ich rodzin.

<http://teni.ie/>

Wielka Brytania
===============

Press for Change
----------------

Przydatne porady prawne dla osób trans.

Zobacz <http://www.pfc.org.uk/>

Action for Trans Health
-----------------------

Kampania na rzecz praw osób transpłciowych w Wielkiej Brytanii.

Zobacz
[actionfortranshealth.org.uk](http://actionfortranshealth.org.uk/).

CliniQ
------

Klinika seksuologii świadcząca również badania krwi i porady
dotyczące terapii hormonalnej. Może być przydatna
osobom, które [leczą się na własną rękę](hrt-internet.pl.md).

<https://cliniq.org.uk/>

LGBT Youth Scotland
-------------------

Grupa wsparcia dla osób LGBT w Szkocji, włącznie z osobam trans.

Zobacz [lgbtyouth.org.uk](https://www.lgbtyouth.org.uk/)

Na stronie dostępne są także naprawdę pomocne porady, które zalinkowaliśmy
w wielu miejscach także na naszej witrynie:
<https://www.lgbtyouth.org.uk/yp-advice>

T on Tuesday (Londyn, Wielka Brytania)
--------------------------------------

<http://londonfriend.org.uk/get-support/social/> – zobacz *T on Tuesday*.
Jest to grupa wsparcia przyjazna osobom niebinarnym.

Trans London (Londyn, Wielka Brytania)
--------------------------------------

<http://www.translondon.org.uk/?q=meetings> – grupa wsparcia.

Uwaga: na stronie podane jest, że wsparcie obejmuje każdego,
*niezależnie od jego tożsamości płciowej lub płciowych)*, jednak
informacje wyszukane w Google wskazują, że zajmują się oni głównie
transpłciowymi kobietami. Musimy jeszcze odwiedzić tę grupę osobiście,
żeby się przekonać. Mogą okazać się pomocni dla mieszkańców Londynu.

Transpire (Southend-on-sea, Wielka Brytania)
--------------------------------------------

Grupa wsparcia dla osób transpłciowych z okolic Southend, prowadząca
regularne spotkania. Zajęcia prowadzone są przez wolontariuszy, więc
jeśli uważasz, że możesz pomóc, nie wahaj się!

Zobacz [transpiresouthend.org](http://transpiresouthend.org/)

Mind
----

Transpłciowość nie jest zaburzeniem psychicznym, jednak wiele osób trans
cierpi z różnych problemów psychicznych, będących skutkiem np. bezrobocia,
dyskryminacji, znęcania się, stresu itp. Mind jest organizacją charytatywną
związaną ze zdrowiem psychicznym, pomagającą osobom o szczególnych potrzebach.
[Zobacz] (http://www.mind.org.uk/)

Terrence Higgins Trust
----------------------

Organizacja charytatywna poświęcona zdrowemu życiu seksualnemu,
pokrywająca tematy, takie jak zapobieganie infekcji HIV. Poświęcona
jest osobom LGBT ogółem, jednak zawiera sekcje istotne dla
osób trans:

-   [Trans kobiety](http://www.tht.org.uk/sexual-health/Sex,-reproduction-and-gender/Trans-women)
-   [Trans mężczyźni](http://www.tht.org.uk/sexual-health/Sex,-reproduction-and-gender/Trans-men)
-   [Niebinarne osoby trans](http://www.tht.org.uk/sexual-health/Sex,-reproduction-and-gender/Trans-women/Nonbinary)

Strona główna znajduje się pod adresem [tht.org.uk](http://www.tht.org.uk/).

GIRES - Gender Identity Research and Education Society
------------------------------------------------------

Cytat z ich strony: *Zadaniem GIRES jest poprawa życia osób transpłciowych
i nonkonformistycznych płciowo, także osób niebinarnych lub nie identyfikujących
się z żadną płcią.*

GIRES jest organizacją charytatywną tworzoną przez wolontariuszy,
pomagającą osobom transpłciowym radzić sobie i poprawiać swoje życie,
aby czuły się szczęśliwymi w trakcie swojej tranzycji.

Prowadzą także kampanie na rzecz zmian w prawie i legislacji, chcąc
zwiększyć prawa osób transpłciowych w Wielkiej Brytanii, zwłaszcza
w kwestii zapewnienia odpowiedniej opieki zdrowotnej. Fundowani są poprzez opłaty
członkowskie i inne dotacje.

Prowadzą także sesje edukacyjne, naświetlające ludziom problemy,
z którymi zmagają się osoby transpłciowe.

Zobacz <http://gires.org.uk/>

Mają także linki do innych organizacji świadczących wsparcie
w całym kraju:
<http://www.gires.org.uk/uk-support-organisations>

The Beaumont Society
--------------------

The Beaumont Society świadczy generalne wsparcie i porady dla
społeczności trans, co obejmuje zarówno same osoby transpłciowe,
jak i bliskie im osoby.

Tak samo jak GIRES, biorą oni udział w kampaniach mających na celu
szerzenie świadomości i doprowadzenia do pozytywnych przemian społecznych
wśród członków społeczności.

Zobacz <http://www.beaumontsociety.org.uk/>

Gendertrust
-----------

Kolejna organizacja świadcząca wsparcie. Zobacz <http://gendertrust.org.uk/>

Mają także linki do innych organizacji świadczących wsparcie
w całym kraju:
<http://gendertrust.org.uk/directory/support-organisations>

Mermaids UK (dzieci)
--------------------

Wsparcie dla transpłciowych dzieci i osób młodych.

Zobacz <http://www.mermaidsuk.org.uk/>

Gendered Intelligence
---------------------

Wsparcie dla transpłciowych dzieci i osób młodych.

Zobacz <http://genderedintelligence.co.uk/trans-youth/youth-group>

Portugalia
==========

Amplos (Porto i Lizbona)
------------------------

Wsparcie dla rodzin osób LGBT. Organizacja ta walczy również o prawa osób LGBT, obejmując także osoby transpłciowe. Prowadzą spotkania w Porto i Lizbonie oraz pomagają
rodzicom niepewnym tego, co zrobić, gdy ich dzieci ujawnią swoją tożsamość.
Zobacz <http://www.amplos.pt/>

ILGA Portugal
-------------

Posiadają trochę materiałów użytecznych dla osób trans:
http://ilga-portugal.pt/areas-trabalho/areas-trabalho.php?tipo=identidade_genero

Projekt ustawy związanej z prawną zmianą płci i imienia (Portugalia)
--------------------------------------------------------------------

http://www.joaodecioferreira.com/media/pdfs/lei-de-igualdade-de-gc3a9nero.pdf

Dokument ten opisuje biurokratyczny proces tranzycji w Portugalii.

„Gwizdy” na ulicy w Portugalii są nielegalne
--------------------------------------------

Artykuł ten opisuje przyjęte w 2015 roku prawo kryminalizujące uliczne znęcanie się w Portugalii (może to uchronić każdą osobę odbieraną w społeczeństwie jako kobietę, niezależnie od jej
tożsamości płciowej)
http://www.dn.pt/portugal/interior/piropos-ja-sao-crime-e-dao-pena-de-prisao-ate-tres-anos-4954471.html